La sekureco de la ŝtato baziĝis ĝis nun sur du tre konkretaj rimedoj: la militista forto, kiu en la grandaj ŝtatoj elstaras per malfacile rompebla povo kaj la ludo de la diplomatio tiel ruza, kiel potenca por reguligi la interrilatojn de la nacioj, subteni la politikajn kaj ekonomiajn dependecojn per traktatoj, konvencioj kaj internaciaj societoj. Krome ĉi tiu internacia sekureco enlande apogis sin je la polico, la apliko de la limigaj leĝoj al la individua libereco kaj la reguligo de la kolektiva libereco, ĉefe kiam la sindikata agado ekefektiviĝas.
Je 1914, la rezultatoj de la tute matura maŝinismo produktas la dismembriĝon de la ŝtata aparato kaj estas pro la merkato kaj la konsumo, ke la sekureco de la ŝtato sentas minacitaj ties ŝajne nevundeblajn fundamentojn.
Certe, la produktado en manoj de la kapitalismo laŭ ĉiam pli kaj pli suprenira skalo, alportas la lukton pri la merkatoj kaj la alproprigon kaj rezervon de la fontoj de krudaj materialoj ĝis tiu momento pli aŭ malpli disdonitaj inter la mastroj de la produktado. Ĉi tiu lukto akcelita de la “maŝinismo” malgraŭ la kapitalo mem, iĝas la milito nomita numero unu kaj evidentigas la kadukecon de la diplomatimanieroj kaj poste la kutiman vivon de la ŝtatoj, malgraŭ la Ligo de la Nacioj kaj la Interkonsento de Versajlo, kiuj devas esti nuligitaj poste, kiel logika konsekvenco de la principo de ŝtata diseriĝo.
Tamen la sekureco de la ŝtato provas dum la fino de la Milito de 1914 la novan kielon –farita de malnovaj materialoj– per la “socialismo”, gardante la ŝajnojn de servebla solvo por la popolo kaj kvazaŭ minaco de neniigo de la internacia kapitalismo; sed la “malnovaj materialoj” ne rezistis provon de pli ol 20 jaroj kaj baldaŭ, antaŭ ol kvar jarkvinoj, la ŝtata socialismo de Lenin kaj Trockij bruligas la programon de “revolucio nomita plena” kaj rapide “adaptiĝas” al la manieroj ĝis hieraŭ konsideritaj burĝaj kaj reakciaj, t. e., ĝi “komencas vivi” laŭ la kutimo de la ŝtatoj, sur kiuj la kapitalismo havas sian superregon.
Paralele al ĉi tiu “ĉarma socialisma formo”, la kapitalismo, ĝis kie eblas, ekigas “socialisman adapton”, kiun oni nun vidas pli klara per la vorto “demokratio”, sed gardante kelkajn rezervojn de politika karaktero, kiuj estas riveligaj en la teksto de la fama “Atlantika Ĉarto”i.
Sendube, la diplomatiludo devas modifi multon el tio uzita ĝis nun; tamen la militista forto kaj la enlande limiga forto de la polico plifortiĝas, laŭ plifortikiĝas la “ŝtata socialisma kielo”, kiu devos superi la definitivan provon, dum la kunveno pri paco.
Ĉi tiu adapto, kiun oni klopodas pravigi kiel fenomenon produktita de la “realaĵo” (?) per ĝia submetanta altrudo, estas nenio krom “dialektika klarigaĵo” de la du fortoj, kiuj batalas por konkeri la “POVON” ekskluzive: la Kapitalismo laŭ la malnova ŝtata koncepto kaj la Nova Kapitalismo laŭ la socialismo el la ŝtato. Ambaŭ komunradikaj ĉar ilian potencon garantias la ŝtato, sed ĉi tiu lasta certigante sian validecon per amassektoro, dum la alia restas sekvita kaj ŝirmita de la konservativaj grupoj.
La pozicion kaj reprezenton de ambaŭ fortoj estas klare esprimitaj per la nuntempa milito nomita numero du, inter la Brita Imperio kaj la Rusa Soveto markante interan linion inter tio malnova kaj tio freŝa la kapitalismo de Usono, kiu aktive partoprenas ekde la jaro 1914.
La dialektiko uzita en ĉi tiu adaptoplano al la okazintaj ŝanĝoj distingiĝas per troigita kaj spektinda babilado pri la “reformo” de kelkaj tro evidente antikvaj rimedoj por nuntempe esti subtenitaj kaj, sendube, substrekante la “demokratian stilon” en la politika vivo, kiel atestilo garantianta tian reformon, kvankam oni vidis ĝis nun nuran reformisman anoncon. Dum ĉi tio okazas al la tiel nomita arkaika Kapitalismo, la Nova Kapitalismo ornamas sin kun la babilaĉadoj de la Revolucio de 1917 kaj la provado de pli ol dudek jaroj, kiu, laŭ porŝtata konkretaĵo, havas nenion novan krom la “neniigo de la individua kapitalismo” per la diktatorado paradokse nomita “de la laboristaro” por anstataŭigi ĝin per la “Kapitalismo de Ŝtato”, kiu tiel restas leĝe kaj potence protektita.
Sed tio ne estas ĉio en la prepara sintezo pri ĉi tiu milito numero du. Ekzistas la eksperimentado de la naziismo, kiu anoncis sin socialisma kaj daŭrigis subtenita de la malnovaj kapitalo kaj superreganta germana ĉasto. Ĝia pretendita “nova ordo” –dialektikaj vortoj– en danĝero esti tute neniigita, ne havas fundamentajn diferencojn kun la bolŝevisma “ŝtata socialismo”. Oni devus aldoni la epizodan kaj teatran korporaciisman klopodon de la itala “faŝismo” kaj la insulan japanan “naciismon”, kvankam ĉi tiu lasta ne minacas per reformoj sed restas en ĝiaj malnovaj kieloj, eble por konkretiĝi en la “por-aziismo”, kiu estis anoncita antaŭ jarojn.
Tio reala kaj konkreta estas, ke “sen kapitalo” subtenas sin neniu ŝtato kaj la lukto estas inter kiu regadis ekde la malvenko de la granda hispana mararmeo kaj kiu ekmontriĝas ekde Oriento ŝarĝita de socialismo: unu, la reformo por alfronti la estantecon, la alia, la laborista panaceo por refari la homan socion.
Nenio estas, kio malordigis pli per ĝia mesiisma pakaĵo la plej lertajn individuojn kaj la spiritojn konsideritajn kiel liberajn, ol la subita kaj “forgesita demokratio”, kiu neatendite furoris kaj la “socialismo el la ŝtato”. La mirigon sekvis la certeco, ke io estis transformonta la socian konstruaĵon. Ĉi tiu certeco iĝis frakcioj kaj politikaj partioj pretaj organizi la amasojn ĉiam kredantajn kaj allogitajn de la novaj vortoj kaj konceptoj. Kelkaj talentuloj kapitulacis antaŭ la lumo el oriento; la liberaj homoj iĝis malpli liberaj kaj la plimulto brakumis la ardan aktivulecon sendube honeste konvinkitaj, ke io grava fontus el la fundo de la faktoj. Dum la tradiciuloj vidas moderan transformon per la “demokratio”, la plej pasiaj kaj brulitaj uloj kredas je la “socialismo”, estrata de la popoldiktatorado. En ambaŭ ŝanĝoj, la sofistiko, dialektika turno por esti sur la sama nivelo de la dudeka jarcento, provas ĝiajn jam historiajn rimedojn pri ĝia konservativa strebo daŭrigi kaj certigi la validecon de la ŝtato.
Sed laŭ la ĉiam pli kaj pli klaraj karakterizaĵoj sur kiuj disvolviĝas ĉi tiu lukto, evidentiĝas, ke nek la “demokratio” nek la “ŝtata socialismo” klopodas solvi alian aferon ol la jarcenta lukto de la kapitalismo pri ĝiaj adaptoj kaj ĝia konkreta rezultato: LA ŜTATO. Tial oni jam vidas je tiom mallonga tempo la “malesperon” en la propraj vicoj de la socialistaj aktivuloj laŭ la ŝtata modelo kaj inter la homoj sekvantaj konserveme flanke de la demokratio.
Ĉi tie lokiĝas la esenco de la “nestabileco de la ŝtatoj”, kiu ĉiam pligrandiĝas kaj iĝos, je la kriza momento, la definitiva forlaso de ĉi tiuj kadukaj manieroj, kiuj komencis la vojon de ilia diserigo unue kaj ilia neniigo poste.
Oni argumentas, ke ne gravas la rezulto de la kapitalisma batalo ĉar la milita fakto pruvadas la enorman militistan potencon, kiun disponos la venkanta kapitalismo, kiu, dominante sen ajna kontrolo, uzos tiun potencon por sufoki ĉiun klopodon de libereco por ĉiel certigi ĝian ekziston kaj, sekve, tiu de la ŝtato; sed oni forgesas, ke la civila popolo kaj inkluzive la popolo partoprenanta kiel soldatoj jam montras ĝian malesperon –kiel tiu okazinta je 1918 en la kontingentoj revenantaj el la tranĉeoj al la kazernoj de paco– kaj, ke la sola certezo havanta la “kolektivan homon” estas, ke la militismo apoganta ĉiun ŝtaton konsistigas “kaston”, en kiu la homo nur partoprenas laŭ “la mezuro de utileco”, kiu ne estas lia “mezuro”. Estas la konkreta fakto montrita de la literaturo pri la soldatoj de Germanio, Francio, Usono kaj Anglio, kiam finis la milito de 1914. Ĉefe en Francio, mortinta ĉiu adorfervoro, ĉar ili sciis, ke ili estis protektintaj nek liberecojn nek socian justecon. Tiuj el Rusio, tamen pli efektivaj, helpis ne al la carismo sed al la revolucio, miritaj de ĝia arda programo.
Ĉi tiu nestabileco de la ŝtatoj poste plikonkretiĝos ĉar la venkanta kapitalismo klopodos submeti al ĝia regado la malfortajn landojn kaj la malgrandaj ŝtatoj devos resti submetitaj al la granda supereganta ŝtato, sur kiu la kapitalismo apogos sin. Krome, sur tiu afero, kuŝos la nestabileco de la granda ŝtato ĉar en la kialo de ĝia kresko estas la komenciĝo de ĝia propra malforteco. La instinktaj potencaj fortoj de la popolo luktos kontraŭ la politika kaj ekonomia diktatorado de la granda ŝtato defende de ĝia libereco, kaj en tiom granda spaco, ĉi tiu lukto havos la logikan kaj jam historian rezultaton de la ŝtatoj, kiuj entreprenis la vojon al la Internacia Ŝtato.
Ĉi-foje, la nova porŝtata sperto ne trovos la samajn sociajn klasojn ol antaŭe. Ĉi tiujn nun respondas etapo, en kiu eblis “kreski kvante” kaj “evolui kvalite”. Kvankam estas certe, ke la politikismo socie kaj home estis detenanta la faron por “libera socio”, tamen per tiu baro la individuo sukcesis kontroli la artefaritan kondiĉon de la partiismo, per la elokventa pruvo de foresto de la politika mitingo, de kritiko al la militistestrismo, en la metikorporacio, la asocio kaj la sindikato.
Tial oni jam ne estimas la ŝtaton, en kiu la “politika povo” ĉiam pruvis siajn fatalajn konsekvencojn.
Fuente: Jorge Veraclis: La krizo de la ŝtato (1). Esperantigis Jesuo Gonzalez
